Co to jest testament

Testament to oświadczenie woli, w którym osoba (testator) ustanawia swoich spadkobierców i określa, jak mają być rozdysponowane składniki jego majątku po śmierci. Zasady dziedziczenia, w tym i dotyczące rodzajów testamentów określają zapisy Kodeksu cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny) – dalej k. c. Za pomocą testamentu testator może zawarte w ustawie zasady dziedziczenia zmienić.

Do czego potrzebny jest testament

Zgodnie z zasadami dziedziczenia zawartymi w k. c., spadkobiercą można zostać na podstawie ustawy lub testamentu.

§ 1. Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
§2.Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Art. 926. Kodeksu cywilnego

Jeżeli spadkodawca pozostawił testament, dziedziczenie na jego podstawie ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Spadkodawca może więc za pomocą testamentu określić zasady podziału majątku po swojej śmierci zgodnie ze swoim uznaniem. Postanowienia zawarte w testamencie muszą się jednak mieścić w ramach określonych przez ustawę. Jeśli dany zapis testamentowy wykracza poza dozwolone prawem ramy, nie wywołuje skutków prawnych.

Dlaczego warto spisać testament u notariusza?

Praktyka jasno pokazuje, że niezadowoleni z zapisów testamentowych spadkobiercy bardzo często próbują je podważyć. Sporządzenie testamentu u notariusza znacząco zmniejsza szansę na jego unieważnienie, w całości lub w części, pozwala testatorowi skutecznie dysponować swoim majątkiem. Testament notarialny ma formę aktu notarialnego, a więc jest dokumentem urzędowym i niesie następujące korzyści:

• bezpieczeństwo: notariusz zapewnia bezpieczeństwo testamentu i jego integralność, co zabezpiecza przed jego zniszczeniem lub zmianą;
• profesjonalne doradztwo prawne: notariusz może doradzić w sprawach prawnych i pomóc w uniknięciu nieporozumień lub niejasności w treści testamentu;
• prostota i szybkość: sporządzenie testamentu u notariusza jest proste i szybkie, co oznacza, że nie trzeba tracić czasu na samodzielne opracowywanie dokumentu;
• niska cena – sporządzenie testamentu kosztuje jedynie 60 zł.

Choć testament nie wymaga formy notarialnej, istnieje szereg powodów, aby taką formę jednak miał.

Jakie są rodzaje testamentów

Przepisy wyróżniają następujące rodzaje testamentów:

• testament holograficzny – napisany w całości przez spadkodawcę pismem ręcznym, podpisany i opatrzony datą;
• testament allograficzny (urzędowy) – sporządzony w formie ustnej przy obecności dwóch świadków i jednej z następujących osób: wójcie (burmistrzu, prezydencie miasta), staroście, marszałku województwa, sekretarzu powiatu lub gminy, kierowniku urzędu stanu cywilnego;
• testament notarialny – sporządza notariusz w formie aktu notarialnego, a więc dokumentu mającego charakter urzędowy. Notariusz zabierając się do sporządzenia testamentu nie tylko weryfikuje tożsamość testatora (spadkodawcy), ale również ocenia jego zdolności do rozrządzania majątkiem na wypadek śmierci – sprawdza czy nie jest przymuszony do sporządzenia testamentu oraz czy nie występują okoliczności wyłączające zdolność do czynności prawnych. Dzięki temu testament notarialny trudny jest do skutecznego podważenia.

Co to jest notarialny rejestr testamentów

Notarialny Rejestr Testamentów (NORT) prowadzony jest przez Krajową Radę Notarialną i ewidencjonuje wszystkie testamenty zgłoszone przez notariuszy na wniosek testatorów.

Wpis do rejestru dokonywany jest całkowicie dobrowolny i bezpłatny.

Zapytania do Rejestru Testamentów mogą być kierowane za pośrednictwem dowolnego notariusza i dopiero po śmierci testatora, wyłącznie po przedstawieniu aktu zgonu.

Jakie dokumenty potrzebne są do sporządzenia testamentu u notariusza

Stawając u notariusza w celu sporządzenia testamentu notarialnego, należy przedstawić następujące informacje i dokumenty:

• dane osobowe testatora:
  • imiona i nazwiska, imiona rodziców,
  • adres zamieszkania,
  • stan cywilny oraz ewentualnie oficjalny dowód na istnienie małżeńskiej umowy majątkowej,
  • nr dowodu osobistego lub paszportu,
  • PESEL,

Oprócz tego należy przedstawić:

• dane spadkobierców, zapisobierców, wykonawców, wydziedziczonych lub osób, na które nałożono polecenie – dane osobowe jak wyżej;
• dane przedmiotu zapisu w przypadku zapisu zwykłego lub windykacyjnego – jeżeli przedmiotem zapisu jest nieruchomość to numer księgi wieczystej, a w przypadku jeżeli księga wieczysta nie została założona – dane pozwalające na jednoznaczne określenie nieruchomości;
• określenie przyczyny wydziedziczenia, jeśli w testamencie ma miejsce wydziedziczenie.

Ile kosztuje sporządzenie testamentu u notariusza

Notariusz pobiera taksę notarialną, której maksymalna wysokość jest ustalana przez Ministra Sprawiedliwości. Notariusz określi taksę notarialną na podstawie analizy dokumentów konkretnej sprawy. W przypadku testamentu, taksa notarialna wynosi 60 zł.

Dodatkowo notariusz naliczy opłatę za wypisy w wysokości 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Honorarium notariusza obłożone jest 23-procentowym podatkiem PTiU (VAT).