Co to jest małżeńska wspólność majątkowa

Zasady kierujące relacjami majątkowymi w małżeństwie zawarte są w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy – dalej KRO). Ustawa stanowi:

Art.31.§1. Zchwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Art. 31. §1. KRO

Oznacza to, że wraz z zawarciem małżeństwa już z mocy ustawy powstaje pomiędzy małżonkami wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa. Jeśli małżonkowie nie zdecydują inaczej, poprzez zawarcie umowy, wszystko to co każdy z małżonków zarobi dokłada się do majątku wspólnego.

Co to jest intercyza

Intercyza to umowa zawierana między przyszłymi lub obecnymi małżonkami, w której określają oni swoje wzajemne prawa i obowiązki w przypadku rozwodu lub separacji. Intercyza może dotyczyć np. podziału majątku, zobowiązań finansowych, a także kwestii związanych z wychowaniem i utrzymaniem dzieci. Umowa taka ma na celu uregulowanie kwestii majątkowych i finansowych pomiędzy małżonkami i zabezpieczenie ich interesów w razie rozpadu związku. Intercyza może być zawarta przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa.

Jakie są rodzaje małżeńskich umów majątkowych

Przepisy wyróżniają następujące majątkowe umowy małżeńskie:

• przedmałżeńska (intercyza przedmałżeńska) – jest skuteczna dopiero po zawarciu związku małżeńskiego i powoduje, że wspólność majątkowa między małżonkami w ogóle nie powstaje.
• wyłączenie wspólności ustawowej (intercyza małżeńska) – w wyniku zawarcia takiej umowy powstają dwa odrębne majątki – osobisty żony i osobisty męża, a każdy z małżonków samodzielnie zarządza swoim majątkiem osobistym;
• ograniczenie wspólności ustawowej – umowa taka wyłącza z majątku wspólnego niektóre jego składniki, określone rodzajowo lub co do tożsamości;
• rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – pozwala na wyrównanie różnicy w sytuacji majątkowej małżonków wynikającej np. z faktu prowadzenia przez jednego z nich domu, wychowania dzieci, złego stanu zdrowia, podczas gdy drugie z nich prowadzi działalność gospodarczą; obowiązek wyrównania dorobków powstaje dopiero z chwilą ewentualnego rozwodu;
• rozszerzenie wspólności ustawowej – małżonkowie lub przyszli małżonkowie rozszerzają wspólność ustawową na przedmioty i prawa majątkowe z mocy ustawy, stanowią majątek osobisty każdego z nich.

Zapisy majątkowej umowy małżeńskiej muszą być zgodne z prawem

Postanowienia zawieranej pomiędzy małżonkami umowy majątkowej małżeńskiej muszą się mieścić w ramach obowiązujących przepisów, nawet jeśli oboje z małżonków zgadzają się na zapis z nimi sprzeczny. Ustawa nie pozwala na umowne rozszerzenie wspólności na:

• przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;
• prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
• wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
• niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.

Jakie dokumenty potrzebne są dokonania intercyzy

Stawając u notariusza w celu sporządzenia majątkowej umowy małżeńskiej, należy przedstawić następujące informacje i dokumenty:

• dane osobowe stron umowy (małżonków):
  • imiona i nazwiska, imiona rodziców,
  • adres zamieszkania,
  • stan cywilny oraz ewentualnie oficjalny dowód na istnienie małżeńskiej umowy majątkowej,
  • nr dowodu osobistego lub paszportu,
  • PESEL,
• w przypadku, gdy umowę w imieniu którejś ze stron transakcji zawiera pełnomocnik, powinien mieć ze sobą oryginał pełnomocnictwa.

• określenie dotychczasowego ustroju majątkowego obowiązującego małżonków;
• w przypadku ograniczenia wspólności ustawowej – oznaczenie przedmiotów, które mają zostać wyłączone z majątku wspólnego;
• w przypadku rozszerzenia wspólności ustawowej – oznaczenie przedmiotów, które mają zostać włączone do majątku wspólnego;
• w przypadku zawarcia umowy przedmałżeńskiej (intercyzy) – określenie planowanego terminu zawarcia związku małżeńskiego.

Ile kosztuje dokonanie intercyzy u notariusza

Notariusz pobiera taksę notarialną, która maksymalna wysokość jest ustalana przez Ministra Sprawiedliwości.

Ponieważ każda sprawa ma indywidualny charakter, notariusz określi taksę notarialną na podstawie analizy dokumentów Państwa konkretnej sprawy.

W przypadku sporządzenie aktu notarialnego małżeńskiej umowy majątkowej, honorarium notariusza wynosi 400 złotych. Jeśli konsekwencją ustanowienia rozdzielności majątkowej jest konieczność ujawnienia zmiany stanu prawnego w księdze wieczystej, notariusz pobiera dodatkowo wynagrodzenie w kwocie 200 zł oraz opłatę sądową w kwocie 150 zł.

Dodatkowo notariusz pobierze opłatę za wypisy w wysokości 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Honorarium notariusza obłożone jest 23-procentowym podatkiem PTiU (VAT).